عبدالغفار بن عبیدالله واسطیحضینیحُضَینی، ابوالطیب عبدالغفار بن عبیداللّه بن سری واسطی، از علمای علم قرائت در قرن چهارم است. ۱ - تولداز تاریخ تولد او اطلاعی نیست، ولی براساس تاریخ درگذشت برخی از شیوخ وی، احتمالا پیش از ۳۱۰ به دنیا آمده است. [۱]
سمعانی، الانساب، ج۲، ص۲۳۳.
۲ - آموحتن قرآئتوی قرائت را نزد قاریان مشهور زمان خود، چون ابوبکر بن مجاهد، محمد بن جعفر بن خلیل، احمد بن سعید ضریر، محمد بن مُعَلَّی شُونیزی و محمد بن یونس نحوی، فراگرفت. [۲]
محمد بن احمد ذهبی، طبقات القرّاء، ج۱، ص۴۲۱، چاپ احمدخان، ریاض ۱۴۱۸/۱۹۹۷.
از جمله کسانی که قرائت را از او فراگرفتند، ابوعبداللّه کارزینی، ابوالفضل محمد بن جعفر خزاعی و علی بن محمد خبازی بودند. [۳]
ابن‌جزری، غایةالنهایة فی طبقات القرّاء، ج۱، ص۳۹۸، چاپ برگشترسر، قاهره.
۳ - مشایخ حدیثحضینی از محمد بن جریر طبری، احمد بن محمد بن علّان مُعَدِّل و هارون بن موسی تلعکبری و کسانی دیگر، روایت نقل کرده است. [۵]
محمد بن احمد ذهبی، طبقات القرّاء، ج۱، ص۴۲۱، چاپ احمدخان، ریاض ۱۴۱۸/۱۹۹۷.
[۶]
محمد بن احمد ذهبی، سیراعلام‌النبلاء، ج۱۴، ص۲۶۹، چاپ شعیب أرنؤوط و دیگران، بیروت ۱۴۰۱ـ۱۴۰۹/ ۱۹۸۱ـ ۱۹۸۸.
ذهبی، [۷]
محمد بن احمد ذهبی، طبقات القرّاء، ج۱، ص۴۲۱، چاپ احمدخان، ریاض ۱۴۱۸/۱۹۹۷.
و به نقل از او ابن‌جزری، [۸]
ابن‌جزری، غایةالنهایة فی طبقات القرّاء، ج۱، ص۳۹۷، چاپ برگشترسر، قاهره.
حضینی را شیخِ قاریان واسط خوانده‌اند که دلالت بر اقامت او در این شهر دارد.۴ - آثاراز آثار وی به کتابی در قرائات سبع اشاره کرده‌اند. [۹]
محمد بن احمد ذهبی، طبقات القرّاء، ج۱، ص۴۲۱، چاپ احمدخان، ریاض ۱۴۱۸/۱۹۹۷.
[۱۰]
صفدی، ج۱۹، ص۲۲.
خمیس بن علی حوزیعمر فرّوخ او را ثقه خوانده [۱۱]
محمد بن احمد ذهبی، طبقات القرّاء، ج۱، ص۴۲۱، چاپ احمدخان، ریاض ۱۴۱۸/۱۹۹۷.
[۱۲]
ابن‌جزری، غایةالنهایة فی طبقات القرّاء، ج۱، ص۳۹۸، چاپ برگشترسر، قاهره.
و سمعانی [۱۳]
سمعانی، الانساب، ج۲، ص۲۳۳.
از تبحر و شهرت وی در نحو و شعر و لغت سخن گفته است.۵ - وفاتحضینی در ۳۶۷ درگذشت. [۱۴]
محمد بن احمد ذهبی، طبقات القرّاء، ج۱، ص۴۲۱، چاپ احمدخان، ریاض ۱۴۱۸/۱۹۹۷.
۶ - فهرست منابع(۱) ابن‌جزری، غایةالنهایة فی طبقات القرّاء، چاپ برگشترسر، قاهره. (۲) محمد بن احمد ذهبی، سیراعلام‌النبلاء، چاپ شعیب أرنؤوط و دیگران، بیروت ۱۴۰۱ـ۱۴۰۹/ ۱۹۸۱ـ ۱۹۸۸. (۳) محمد بن احمد ذهبی، طبقات القرّاء، چاپ احمدخان، ریاض ۱۴۱۸/۱۹۹۷. (۴) سمعانی، الانساب. (۵) صفدی. (۶) محمد بن حسن طوسی، رجال الطوسی، چاپ جواد قیومی اصفهانی، قم ۱۴۱۵. ۷ - پانویس
۸ - منبعدانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «عبدالغفار بن عبیدالله واسطی‌حضینی»، شماره۶۳۰۵. |